شفقنا آینده- سعید معیدفر، جامعه شناس در مورد تاثیر گرانی ها بر آینده کشور در حوزه مسایل و آسیب های اجتماعی گفت: دهک های آسیب پذیر ما هر روز بیشتر می شوند و فاصله بین طبقات اجتماعی و یا ضریب جینی در حال افزایش است. ما امروز در شرایطی قرار داریم که بجز کسانی که با رانت سر و کار دارند و براساس آن رانت ها می توانند ثروت خود را حفظ کنند یا افزایش بدهند، شرایط برای دیگر اقشار جامعه موجب نگرانی است و دارا و ندار امروز احساس ناامنی می کنند و نسبت به آینده کشور و جامعه و دارایی های خود نگرانی دارند.

در دور تند عمیق شدن بحران های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و بین المللی هستیم

دکتر سعید معیدفر، جامعه شناس در گفت وگو با خبرنگار شفقنا زندگی در پاسخ به این سوال که گرانی و تورمی که در حوزه مسکن و سایر بازار ها شاهد آن هستیم چه تاثیری بر زندگی مردم و جامعه در آینده خواهد داشت اظهار داشت: ما در شرایطی قرار گرفته ایم که در دور تند عمیق شدن بحران های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و بین المللی هستیم. شرایط بوجود آمده مجموعه ای از پارامتر های مختلف است که طی دوره های گوناگون به آن نرسیده ایم و نتوانسته ایم مشکلات را حل کنیم. این مسائل متراکم شده و لاینحل مانده اند و مشکلات کشور در برخی زمینه ها به مرحله ای رسیده است که تقریبا می توان گفت کشور را در برخی حوزه ها به بن بست کشانده است.

امروز خانواده ما بیشترین فشار را تحمل می کند

گرایش افراد به ازدواج و فرزند آوری به شدت کاهش یافته

وی افزود: تنها راه خروجمان تغییر اساسی در برخی رویکردهاست، تا این تغییرات بنیادین رخ ندهد مشکلی حل نمی شود و مسائل هر روز عمیق تر و شدیدتر می شوند. حوزه های مختلف زندگی مردم به هم مرتبط است. ما اگر به حوزه های اقتصادی و مشکلات مادی زندگی مردم توجه نداشته باشیم به طور طبیعی این مساله آثار خود را با فقر و تبعیض و تورم و آسیب های اجتماعی و افزایش خشونت و خودکشی و واکنش های تند دیگری نشان خواهد داد. حتی امکان دارد این وضعیت به ایجاد مشکلاتی بین مردم و مسولان بینجامد که در سال های گذشته شاهد اعتراضات و اعتصابات و ناآرامی هایی از این دست بودیم. همچنین آثاری که بر فروپاشی خانواده دارد. امروز خانواده ما بیشترین فشار را متحمل است. این فشار ها می تواند برخی خانواده ها را نابود کند. امروز گرایش افراد به ازدواج و فرزند آوری کاهش یافته است، بخشی از این مشکل به ابهامی مربوط است که افراد نسبت به آینده کشور و جامعه دارند آیا در این فضا می شود تشکیل خانواده داد و به آینده ازدواج و فرزند آوری امید داشت.

وقتی امید از میان جامعه رخت می بندد..

امروز جوانان بدون کار و آینده، به اقتصاد خانواده ها تحمیل شده اند

معیدفر با بیان اینکه متاسفانه وقتی امید از میان جامعه رخت می بندد افراد نسبت به آغاز کاری در جامعه دلسرد می شوند و همه این مواد از جمله ازدواج به تعویق می افتد اظهار داشت: امروز شاهد بالا رفتن خشونت در جامعه هستیم. ماجرای قتل رومینا شاید ناشی از تضاد های اجتماعی و ارزشی است اما افراد در برخورد با این تضاد ها می توانند رفتار های عاقلانه تری داشته باشند. من شک ندارم پدر رومینا با اینکه تحت تاثیر ارزش های اجتماعی و خانوادگی بود اما اگر وضعیت اقتصادی مناسبتری داشت شاید واکنش او به این مساله به نوع دیگری بود. متاسفانه امروز جوانان بدون کار و آینده به اقتصاد خانواده ها تحمیل شده اند. امروز تنها نهاد خانواده برای ما مانده است، خانواده ای که تنها رکن استقامت جامعه بود اما در حال کمرنگ شدن است. تا اینجا شدت بحران ها کمتر بود و قابل رسیدگی و کنترل بود اما فاصله بین درآمد و هزینه های خانوار و تبعیض، فاصله طبقاتی در ماه های اخیر بیشتر شده است. از نظر من جامعه شناس این وضعیت چیزی جز یک تحول اجتماعی را در پی نخواهد داشت در آن صورت کنترل آن از دست ما خارج است، انسان ها از فرایند عقلانی خارج می شوند. این امر می تواند زیان های شدیدی برای جامعه به همراه داشته باشد و می تواند موجب غارت و خشونت باشد و ناآرامی و ناامنی ایجاد کند.

آینده دشوار و نگران کننده

این جامعه شناس تصریح کرد: کشوری که فقر و فساد در آن به اوج رسیده و آستانه ها را شکسته، قطعا آینده دشوار و نگران کننده ای خواهد داشت، بارها شخصیت ها هشدار داده اند که ما به کجا می رویم ولی در بر همان پاشنه ویران می چرخد امری که تحلیلگران اجتماعی و اقتصادی پیش بینی کرده اند. اما گوش شنوایی نیست و حاضر نیستند قبل از اینکه دیر شود شرایط را برای ورود کسانی که می توانند اندکی از بروز بحران ها جلوگیری کنند فراهم کنند. متاسفانه برخی نخبگان جامعه خانه نشین شده اند یا مهاجرت کرده اند. سرنوشت چنین وضعیتی را بارها و بارها در قرآن خوانده ایم و در تاریخ نمونه هایی تجربه شده است.

دهک های آسیب پذیر ما هر روز بیشتر می شوند

امروز دارا و ندار نسبت به آینده و دارایی های خود نگرانی دارند

تنها انگل های جامعه از این شرایط سود می برند

اوضاع امروز بر وفق مراد معدود متخلفین است

وی در مورد اینکه گسترش فقر برای کدام یک از گروههای جامعه پیش بینی می شود؟ گفت: من اقتصاددان نیستم و برای پاسخ به این سوال به عدد و آمار نیاز است. آنطور که من متوجه هستم دهک های آسیب پذیر ما هر روز بیشتر می شوند و فاصله بین طبقات اجتماعی و یا ضریب جینی در حال افزایش است. این مبحث به نگاهی اقتصادی نیاز دارد. ما امروز در شرایطی قرار داریم که بجز کسانی که با رانت سر و کار دارند و براساس آن رانت ها می توانند ثروت خود را حفظ کنند یا افزایش بدهند، شرایط برای دیگر اقشار جامعه موجب نگرانی است و دارا و ندار امروز احساس ناامنی می کنند و نسبت به آینده کشور و جامعه و دارایی های خود نگرانی دارند. امروز شرایط برای تعادل و ثبات اقتصادی فراهم نیست و تنها کسانی در چنین شرایطی می توانند خوشحال باشند که نه مولدان اقتصادی بلکه انگل های جامعه هستند. انگل هایی که با رانت و شیوه های بد تخلف می کردند. این افراد موجب تولید و بهبود و افزایش ثروت و اشتغالزایی در جامعه نبودند. در این شرایط نه تنها اقشار ضعیف که محتاج نان شب خود هستند بلکه سایر افراد جامعه و حتی ثروتمندانی که با رعایت اصول کار می کردند نیز از این وضعیت ناراضی هستند. اوضاع امروز بر وفق مراد معدود متخلفین است و بقیه افراد جامعه دچار ابهام و سردرگمی هستند.

معیدفر در پاسخ به این سوال که انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ را در پیش داریم آیا فضای تبلیغات انتخاباتی نامزدها می تواند تغییری ایجاد کند؟ اظهار داشت: انتخابات گذشته امید مردم برای تغییر را کور کرده است. ناامیدی آنچنان مردم ما را گرفته است که نمی توان هیچ ذهنیتی در مورد انتخابات سال بعد داشت. جلوه ای از انتخابات سال آینده در انتخابات مجلس دیده شد و مشارکت مردم به اندازه زیادی کاهش پیدا کرد. حال اینکه در انتخابات مجلس می شد به شکل قومی و قبیله ای انگیزه هایی برای شرکت در انتخابات ایجاد کرد ولی در انتخابات ریاست جمهوری نمی توان به آن میزان رای دهی نیز امید داشت.  زمینه رقابت کمرنگ شده است. وضعیت کشور بسیار سخت و پیچیده است و گمان نمی کنم شخصیتی باشد که بتواند همه این اوضاع را درست کند. حتی اگر انتخاباتی با مشارکت بالا داشته باشیم باز هم نمی توان نسبت برخی مسایل چندان امیدوار بود.